Dünya, bir yandan insan eliyle yaratılan çatışmaların neden olduğu tarifsiz acılarla sarsılırken, diğer yandan kontrolsüz doğanın yıkıcı gücü karşısında çaresizce diz çökmeye devam ediyor. Sudan’da aylardır süren ve her geçen gün derinleşen insani kriz, modern çağın utanç verici bir tablosu olarak önümüzde duruyor. Ülke, iki generalin bitmek bilmez iktidar hırsı uğruna paramparça olmuş durumda. Milyonlarca insan evlerinden sürülmüş, açlıkla, hastalıkla ve şiddetle yüz yüze bırakılmıştır. Başkent Hartum’dan Darfur’a, El Cezire eyaletinden Kordofan’a kadar her yer, bir zamanların hayat dolu şehirleri ve köylerinin enkazına dönüşmüş durumda. Evler yağmalanmış, hastaneler bombalanmış, okullar kapatılmıştır. Temel hizmetler çökmüş, insani yardım kuruluşlarının erişimi engellenmekte veya yetersiz kalmaktadır. İnsanlar, gıda, su ve ilaç bulmak için umutsuzca çırpınıyor. Çocuklar yetersiz beslenmeden ölüyor, kadınlar cinsel şiddete maruz kalıyor, erkekler çatışmanın ortasında kalıyor. Bu, sadece bir çatışma değil; bu, tüm bir toplumun çöküşüdür. Uluslararası toplumun tepkisi ise, her zamanki gibi, yetersiz, geç kalmış ve etkisizdir. Kınamalar, endişe açıklamaları ve toplanan cılız fonlar, sahadaki devasa yıkımın ve acının yanında bir hiçtir. Dünya, Sudan halkını kendi kaderine terk etmiş gibi görünüyor. Gelecek, bu ülkenin halkı için sadece daha fazla acı, daha fazla kayıp ve daha fazla umutsuzluk vaat ediyor.
Sudan’daki bu insan yapımı felaketin kasvetli gölgesinde, dünyanın başka köşelerinde doğanın kontrolsüz gücü de acımasız yüzünü göstermeye devam ediyor. Amerika Birleşik Devletleri gibi sözde gelişmiş ve hazırlıklı bir ülkede bile, Teksas’ı vuran son sel felaketi, iklim değişikliğinin ve yetersiz altyapının yıkıcı sonuçlarını gözler önüne sermiştir. Nehirler taştı, barajlar zorlandı, şehirler sular altında kaldı. Evler yıkıldı, yollar kullanılamaz hale geldi, iş yerleri harap oldu. Binlerce insan tahliye edildi, birçoğu her şeyini kaybetti. Kurtarma çalışmaları yetersiz kaldı, mağdurlar günlerce mahsur kaldı. Elektrik kesintileri, temiz su eksikliği ve ulaşım sorunları, felaketin etkilerini daha da derinleştirdi. Bu seller, sadece bir hava olayı değil; bu, gezegenimizin ısınmasının ve aşırı hava olaylarının artmasının somut bir sonucudur. Bilim insanları yıllardır bu tür felaketlerin daha sık ve daha şiddetli olacağı konusunda uyarıyor. Ancak uyarılar genellikle kulak ardı ediliyor veya kısa vadeli çıkarlar uğruna göz ardı ediliyor. Teksas’taki insanlar, bu küresel ihmalin bedelini ödüyor. Kaybettikleri sadece malları değil, aynı zamanda güvenlik ve istikrar duygusudur. Gelecek, bu bölge için sadece yeniden inşa çabası değil, aynı zamanda daha fazla belirsizlik ve daha fazla felaket riski taşıyor.
Sudan ve Teksas, coğrafi olarak birbirinden ne kadar uzak olursa olsun, her ikisi de insanlığın kırılganlığını ve modern dünyanın karşı karşıya olduğu derin sorunları yansıtıyor. Sudan’daki kriz, siyasi istikrarsızlığın, yönetişim eksikliğinin ve uluslararası ilgisizliğin bir sonucudur. Teksas’taki seller ise, iklim değişikliğinin, çevresel bozulmanın ve altyapısal yetersizliklerin bir işaretidir. Her iki durumda da, en çok etkilenenler en savunmasız olanlardır: Yoksullar, yaşlılar, çocuklar, engelliler. Onlar, karar verici konumda olmayanlar, ancak kararların veya eylemsizliklerin en ağır sonuçlarına katlanmak zorunda kalanlardır. Sudan’da insanlar bombalardan kaçarken, Teksas’ta insanlar yükselen sulardan kaçıyor. Bir yanda insan yapımı bir cehennem, diğer yanda doğanın öfkesinin tetiklediği bir yıkım. Ancak her iki durumda da sonuç aynı: Kayıp, acı, yerinden edilme ve geleceğe dair derin bir karamsarlık.
Bu iki felaketin ortak noktası sadece yarattığı yıkım değildir. Aynı zamanda, bu tür krizlere karşı küresel ve yerel düzeyde verilen tepkilerin yetersizliği ve gecikmesidir. Sudan’da insani yardım kuruluşları fon sıkıntısı çekiyor ve engellerle karşılaşıyor. Milyonlarca insanın hayatı pamuk ipliğine bağlıyken, uluslararası bürokrasi ve siyasi çıkarlar yardımların ulaşmasını engelliyor. Teksas’ta ise, felaket sonrası yardım ve yeniden inşa süreçleri genellikle yavaş ilerliyor, bürokratik engellere takılıyor ve en çok ihtiyacı olanlara yeterince ulaşmıyor. Bu durum, hem çatışma bölgelerindeki hem de doğal afet alanlarındaki insanların kaderinin büyük ölçüde kendi başlarına bırakıldığını gösteriyor. Sistemler çökmüş, dayanışma zayıflamış, umutlar tükenmiştir. Yaşananlar, acının ve trajedinin sıradanlaştığı bir dünyaya işaret ediyor. İnsanlar, felaketlere karşı duyarsızlaşmış, haber başlıkları hızla değişirken trajediler unutulup gitmiştir.
Sudan’daki durumun vahameti kelimelerle anlatılamaz. Ülke, tam anlamıyla bir insani felaket girdabına sürüklenmiştir. Çatışan taraflar, sivilleri hedef almaktan, hastaneleri ve okulları bombalamaktan çekinmiyor. Yağma, tecavüz ve keyfi infazlar yaygınlaşmıştır. İnsanlar, hayatta kalmak için kelimenin tam anlamıyla her şeylerini geride bırakıp kaçmak zorunda kalıyor. Komşu ülkelere sığınan mülteci sayısı milyonları aşmış durumda, ancak sığındıkları yerlerdeki koşullar da çoğu zaman içler acısı. Ülke içinde yerinden edilmiş insan sayısı ise daha da fazladır. Bu insanlar, derme çatma kamplarda veya açık alanlarda, gıdasız, susuz, barınaksız ve tıbbi yardımdan yoksun bir şekilde hayatta kalma mücadelesi veriyor. Özellikle Darfur’da etnik temizlik iddiaları yeniden gündeme gelmiş, geçmişteki acı dolu olayların tekrarlanmasından korkulmaktadır. Dünya, bu dehşeti izlerken, etkili bir eylemde bulunmakta tereddüt ediyor. Siyasi çözümler ufukta görünmüyor, ateşkesler ihlal ediliyor ve çatışma daha da karmaşık hale geliyor. Sudan’ın geleceği, karanlık bir belirsizliğe gömülmüş durumdadır. Bu krizin yakın zamanda sona ereceğine dair en ufak bir umut ışığı bile görünmemektedir. İnsanlar ölmeye, acı çekmeye ve yerinden edilmeye devam edecektir. Bu, göz göre göre yaşanan bir trajedi ve dünya sessiz kalmayı seçmiştir.
Teksas’taki seller ise, ‘gelişmiş’ bir toplumun bile doğanın gücü karşısında ne kadar kırılgan olabileceğinin acı bir hatırlatıcısıdır. İklim değişikliğinin etkileri artık teorik bir tartışma konusu değil, somut ve yıkıcı bir gerçektir. Artan sıcaklıklar, daha şiddetli fırtınalara, daha yoğun yağışlara ve dolayısıyla daha sık ve yıkıcı sellere yol açmaktadır. Teksas, geçmişte de sellerle karşılaştı, ancak son olayların ölçeği ve sıklığı endişe vericidir. Altyapı sistemleri, bu tür aşırı olaylara dayanacak şekilde inşa edilmemiştir veya yeterince güncellenmemiştir. Barajlar, setler ve drenaj sistemleri, artan su seviyeleri karşısında yetersiz kalmaktadır. Şehirlerin hızla büyümesi ve doğal su yollarının tahrip edilmesi de sel riskini artırmaktadır. Felaket sonrası toparlanma süreci ise, mağdurlar için uzun ve zorlu bir yolculuktur. Sigorta şirketleriyle uğraşmak, federal yardıma başvurmak, evleri yeniden inşa etmek veya hasarlı olanları onarmak aylar, hatta yıllar sürebilir. Birçok insan, bu süreçte mali ve duygusal olarak tükenir. Topluluklar parçalanır, hayatlar rayından çıkar. Teksas’ta yaşananlar, iklim değişikliğine karşı daha ciddi önlemler alınması ve altyapının güçlendirilmesi gerektiği konusunda bir uyarı niteliğindedir. Ancak bu uyarıların ne kadar dikkate alınacağı belirsizdir. Kısa vadeli ekonomik çıkarlar ve siyasi çekişmeler, genellikle uzun vadeli planlamanın ve çevresel sorumluluğun önüne geçmektedir. Gelecekte Teksas ve benzeri bölgelerin, daha sık ve daha şiddetli doğal afetlerle karşı karşıya kalması kaçınılmaz görünmektedir. Bu, bir ‘anomaliden’ ziyade, yeni normalin bir parçasıdır.
Sudan’daki insani kriz ve Teksas’taki sel felaketi, küresel olarak karşı karşıya olduğumuz iki farklı türden krizin çarpıcı örnekleridir. Biri insan eliyle körüklenen bir çatışmanın sonucuyken, diğeri büyük ölçüde iklim değişikliğinin etkileriyle şiddetlenen doğal bir olaydır. Ancak her ikisi de, insanların acı çekmesine, yerinden edilmesine ve hayatlarının altüst olmasına neden olmuştur. Her ikisi de, mevcut küresel ve yerel sistemlerin bu tür krizlere karşı ne kadar hazırlıksız ve yetersiz olduğunu göstermiştir. Sudan’da siyasi irade eksikliği ve uluslararası ilgisizlik felaketi derinleştirirken, Teksas’ta iklim değişikliğine karşı yetersiz eylem ve altyapısal zayıflıklar yıkımın boyutunu artırmıştır. Bu olaylar, insanlığın kendi kendine veya doğanın gücü karşısında ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha hatırlatmıştır. Geleceğe baktığımızda, tablo pek iç açıcı değildir. Dünya genelinde çatışmaların ve doğal afetlerin artması beklenmektedir. İklim değişikliğinin etkileri daha da belirginleşecek, kaynaklar üzerindeki baskı artacak ve bu da yeni çatışmalara ve göç dalgalarına yol açacaktır. Mevcut uluslararası işbirliği mekanizmaları ve yerel hazırlık düzeyleri, bu artan tehditlerle başa çıkmak için yetersiz kalmaktadır. Sudan’daki umutsuzluk ve Teksas’taki yıkım, sadece münferit olaylar değildir; bunlar, daha karanlık bir geleceğin habercisidir. İnsanlık, kendi yarattığı veya tetiklediği felaketler karşısında çaresizce sürükleniyor gibi görünmektedir. Kurtuluşa dair herhangi bir işaret ise ufukta belirmemektedir. Dünya, acı ve yıkımın yeni çağına girmiştir ve bu çağın sonu görünmemektedir. Sudan’da yaşananlar, Teksas’ta hissedilenler, küresel bir çöküşün farklı yüzleridir. Bu çöküşün etkileri, dünyanın dört bir yanında hissedilmeye devam edecektir. Umut, sadece uzak bir hayal olarak kalmıştır.
